บทความที่ได้รับความนิยม

วันพฤหัสบดีที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554

วิถีชีวิต ฮีตฮอยล้านนา อู้จ๋าค่าวจ้อย

วายุพักตร์   เชียงแรง
    ยินดีต้อนรับทุกท่าน
                                 ที่มาเยือนด้วยความจริงใจ
      กระแสวัฒนธรรมยุคสมัยปัจจุบันทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆประเพณี วัฒนธรรมท้องถิ่นกำลังจะสูญหาย และที่หน้าเป็นห่วงอย่างยิงคือ ค่าวฮ่ำ จ้อยซอ ซึ่งละอ่อนคนรุ่นใหม่คิดว่าไม่ทันสมัยและหล้าหลัง ดังนั้นจึงต้องช่วยกันเผยแพร่เพื่อให้คนรุ่นไหม่รับรู้และหันมาสนใจ หวงแหนสิ่งดีๆที่บรรพบุรุษสร้างไว้ให้


ฉันท์ลักษณ์ของการเขียนค่าวจ้อย มีดังนี้         
              1 ) ค่าว 1 บท มี 3 บาท ( 3 บรรทัด ) บาทละ 4 วรรค
            2 ) สามวรรคแรกมี 4 คำ ส่วนวรรคที่สี่ มี 2 - 4 คำมี
            3 ) บังคับเสียงวรรณยุกต์สามัญ , โท , ตรี และจัตวา
            4 ) การส่งสัมผัสประกอบด้วยสัมผัสระหว่างวรรคและสัมผัสระหว่างบาทสัมผัสระหว่างวรรคส่งจากวรรคท้ายวรรคที่สองไปยังคำท้ายวรรคที่สามของทุกบาท
           5 ) บังคับเสียงวรรณยุกต์สามัญ , โท , ตรี และจัตวา ตามตำแหน่งที่กำหนด

 ตัวอย่างการแต่ง ค่าว
      จากต้นกล้าน้อย  ค่อยงอกสาขา     เป๋นไม้ใหญ่มา  ใจ๊เวลาสร้าง
ผ่านตึงลม ฝน ตึงแดดเผาหย้าง     เป๋นไปต๋ามตาง  โลกนี้
ตึกใหญ่นั้นหนา  บ่ลาหลีกลี้             สูงได้อย่างอี้ แลนา
ดินทรายเม็ดน้อย  ก้อยฮิก้อยหา    ก้อยแป๋งกั๋นมา  เป๋นฝาเป๋นห้อง


คนงามมาไกล๋ ขวัญใจ๋พี่หนาน       จากไปเมินนาน บ่หันหน้าเจ้า
ปี้รอน้องมา จั๋นตาน้องเหน้า               คืนปิ๊กพะเยา เฮานี้
น้องหลบหนีไกล๋ ลาไปหลีกลี้              สังเมินปู๋นอี้ นอนาย
สัญญาก่อนนั้น มันหมดความหมาย   น้องลืมปี้จาย อ้ายหนานเหล้าโล้ง


          ค่าวจ๊อย  หน้าที่ 10 อย่าง ของเยาวชน
ขอไขกล่าวจี๊ หน้าที่ในต๋น    หื้อเยาวชน จดจ๋ำไว้มั่น
สิบข้อบ่ยาว บอกเล่าสั้นสั้น    เป๋นเรื่องสำคัญ แต๊ตั๊ก
ข้อหนึ่งจักจ๋า หื้อหล้าไฝ่มัก    ใจ๋รักชาติหั้น นี้นา
กับตังวระ พระศาสนา    เป๋นตี้เพิ่งพา จิตใจ๋ของเจ้า
ส่วนข้อที่สอง บัวตองน้องเหน้า    ธรรมเนียมของเฮา รักษ์ไว้
ข้อสามนี้นอ เชื่อพ่อแม่ไท้    ครูบาจ๋ารย์ไหว้ วันทา
ข้อสี่นั้นเล้า เมื่อเจ้าจักจ๋า    หลายเรื่องนัยยา ต้องสุภาพอู้
ข้อห้าหัวใจ๋ บ่ไหวหลิ่งหลู้    ยึดกตัญญู หมั้นนี้
ข้อหกเบิกบาน กล่าวขานบอกจี๊    หื้อรู้ดั่งอี้ ก๋ารงาน
ข้อเจ็ดมานะ บ่ละสถาน    ศึกษาเชี่ยวชาญ บากบั่นไจ้ไจ้
ข้อแปดอดออม ต้อมหอมหื้อได้    ประหยัดเงินไป แต๊นั้น
ข้อเก้างามใส น้ำใจ๋น้องจั๊น    นักกีฬาหั้น ควรมี
ในใจ๋เคร่งครัด ซื่อสัตย์ดีหลี    อภัยยินดี รักเพื่อนเหนือไต้
ข้อสิบบำเพ็ญ เป๋นประโยชน์ได้    บาปบุญคุณได รู้ไว้
ยุติค่าวกล๋อน บอกสอนน้องไท้    เด็กหน้อยได้ นำไป
วันเด็กอ่อนวัย ม่วนใจ๋ดั่งอี้    เท่านี้วาดวางลง ก่อนแลนายเหย................
                   
  (ขอขอบคุณพี่เฒ่าค่าว บ่าวกะโลง)